0
1486
Specjaliści pracujący z dziećmi z zaburzeniami płynności mowy muszą znać różne podejścia terapeutyczne i umieć dobierać je do potrzeb podopiecznych i ich rodzin. Jak podaje Anna Szerszeńska, logopeda i neurologopeda, podstawowy podział metod terapeutycznych dotyczy tego, czy z niepłynnością mowy pracuje się pośrednio (terapia pośrednia) czy bezpośrednio (terapia bezpośrednia). Wyróżnić można również metody łączące oba te podejścia terapeutyczne. Do najpopularniejszych programów opracowanych z myślą o dzieciach jąkających się należy: metoda DCM, Lidcombe Program, Palin PCI i Mini-KIDS.
Lidcombe Program – terapia jąkania wczesnodziecięcego
Wśród różnych form terapii i pomocy dziecku z zaburzeniami płynności mowy warto wyróżnić Lidcombe Program. Założenia tego podejścia sformułował Mark Onslow z Uniwersytetu Technologicznego w Sydney oraz skupieni wokół niego badacze i terapeuci jąkania. Lidcombe Program zalicza się do nurtu behawioralnej terapii bezpośredniej. Choć metoda ta jest ściśle usystematyzowana, możliwe jest jej dostosowywanie do potrzeb konkretnego dziecka i jego rodziny. To, co odróżnia Lidcombe Program od innych form terapii jąkania wczesnodziecięcego, to fakt, że podopieczny nie jest uczony żadnych technik, które miałyby zmienić sposób jego dotychczasowego mówienia, a rodzice nie modyfikują otoczenia, aby mogło ono ułatwiać dziecku efektywniejsze komunikowanie się. Działania terapeutyczne realizowane zgodnie z założeniami Lidcombe Program polegają na prowadzeniu uporządkowanych rozmów odbywających się codziennie w domu podopiecznego. Kluczowym elementem zapewniającym powodzenie terapii jest wiedza i zaangażowanie rodziców dziecka przejawiającego zaburzenia płynności mowy. Zadaniem terapeuty jest przygotowanie opiekunów do wdrażania programu i monitorowania postępów podopiecznego.
Akceptacja jąkania czynnikiem wspierającym działania terapeutyczne
Psycholog kliniczny Lucyna Jankowska-Szafarska wyjaśnia, że ważnym elementem procesu terapeutycznego jest modelowanie umiejętności radzenia sobie z przeciwnościami. Zadaniem rodzica jest wspieranie dziecka w wykształceniu akceptacji jąkania i dystansu do własnych niepowodzeń. Metoda ta sprzyja naturalnemu ustępowaniu jąkania lub powstrzymuje jego nasilanie się. Akceptacja jąkania umożliwia wzmacnianie kompetencji komunikacyjnych, kluczowych dla odzyskiwania płynności mowy. Jak podaje ekspertka, odporność na stres nie polega na unikaniu trudności rozumianych jako zagrożenie, lecz na traktowaniu ich jako wyzwania i możliwości rozwoju. Rodzice budujący atmosferę akceptacji jąkania przeciwdziałają pogłębianiu się problemu i pomagają dziecku nie bać się pierwszych symptomów niepłynności mowy.
Procedura diagnostyczna – badania przesiewowe, ocena czynników ryzyka, diagnoza różnicowa
Aleksandra Jastrzębowska-Jasińska, pisząc o diagnozie, podkreśla istotną rolę badań przesiewowych, oceny czynników ryzyka, diagnozy różnicowej i wczesnej interwencji w jąkaniu u dzieci. Arkusz wstępnego badania przesiewowego pozwala ustalić typ i czas występowania objawów niepłynności mowy, a także występowanie innych czynników rokujących negatywnie. Pozytywne rokowania upoważniają diagnostę do przeprowadzenia konsultacji z rodzicami, mającej na celu ustalenie, jakie kroki powinny zostać podjęte, aby wspomagać ustępowanie objawów jąkania i wspierać dziecko w nabywaniu płynności mowy. Negatywne rokowania wynikające z badań przesiewowych wiążą się z koniecznością przeprowadzenia kompleksowego badania logopedycznego, które pozwala ocenić problem i zaplanować adekwatne podejście terapeutyczne. Dr Maria Faściszewska, logopeda i adiunkt w Katedrze Logopedii Uniwersytetu Gdańskiego, wyjaśnia, że w zaburzeniach płynności mowy u małych dzieci bardzo ważna jest identyfikacja podopiecznych z grupy ryzyka jąkania. W realizacji tego zadania pomaga Ocena Ryzyka Jąkania opracowana przez Katarzynę Węsierską i Barbarę Jeziorczak. Skala ta umożliwia diagnozę różnicową między normalną niepłynnością mówienia a jąkaniem.
Działania terapeutyczne zwiększające płynność mowy
Jak prawidłowo oceniać płynność mowy z pomocą standaryzowanych testów? W jaki sposób uczyć akceptacji jąkania i równocześnie motywować do dalszej terapii? Jaka jest rola badań przesiewowych, oceny czynników ryzyka, diagnozy różnicowej i wczesnej interwencji w jąkaniu u dzieci? Dowiedzą się tego Państwo uczestnicząc w IX Ogólnopolskiej Konferencji Logopedycznej, która odbędzie się 19 października 2019 roku w Warszawie. Tematem przewodnim wydarzenia jest diagnoza, profilaktyka i terapia jąkania – aktualne trendy. Uczestnicy wydarzenia dowiedzą się, dlaczego rezultat diagnozy różnicowej jest ważny dla podjęcia skutecznej terapii jąkania.
